میرزا ابوتراب غفاری کاشانی در دفتر اول «مشاهیر کتاب آرایی ایران»

دفتر اول «مشاهیر کتاب آرایی ایران» درباره میرزا ابوتراب غفاری کاشانی به قلم مریم پورثانی از سوی موسسه خانه کتاب منتشر شده است.

میرزا ابوتراب خان غفاری کاشانی، فرزند میرزا بزرگ و بانو مریم شیبانی، برادر بزرگ‌تر کمال الملک، نهمین هنرمند خاندان غفاری کاشانی است. وی نقاش مخصوص، نقاش باشی وزارت انطباعات و مدیر چرخ حروف بود که منصب سرهنگی داشت و به دریافت نشان درجه چهارم شیر و خورشید نائل شد. میرزا ابوتراب غفاری، نقاش، نگارگر، چهره پرداز و چاپچی مبتکر عهد ناصری بود که آثارش گواه چیره دستی اوست. وی روزنامه شرف و بسیاری از شاهکارهای چاپ سنگی آن روزگار را تصویرگری کرد. قلم او در شبیه سازی تکیه دولت کار دوربین عکاسی را کرده است. در برخی تصاویری که او از عمارت ها و دورنمای شهرها کشیده است، می توان ذرات غبار و رطوبت موجود در هوا را احساس کرد و دید. قلم ابوتراب را سحرآفرین توصیف کرده اند.

مریم پورثانی در سخن مؤلف نوشته است: کتابی که پیش رو دارید، پژوهشی درباره میرزا ابوتراب غفاری کاشانی، برادر بزرگ‌تر کمال الملک است. در زمینه زندگی و آثار کمال الملک و صنیع الملک (عموی این دو برادر) فراوان نوشته‌اند. اما درباره ابوتراب بسیار کمتر نوشته شده است. هنرمندی که تصویرگری روزنامه شرف و بسیاری از کتاب‌های چاپ سنگی آن روزگار را در کمال زیبایی و با صبر و شکیبایی انجام داده و شاهکارهایی در تاریخ تصویرگری کتاب و مطبوعات از خود به یادگار گذاشت. قلم او در شبیه سازی تکیه دولت، کار دوربین عکاسی را کرده است. ما به کمک هنر ابوتراب غفاری می‌توانیم از دروازه زمان عبور کنیم و تکیه دولت را با همه زوایا و جزئیاتش به نظاره بنشینیم؛ بنای باشکوهی که متأسفانه اکنون فقط نقشی بر دیوار خاطره هاست.

در کارنامه آرایه گری کاشانی این کتابها آمده است: تاریخ شیبانی، تذکره انجمن ناصری، تذکره مجدیه، جواهر التشریح، جواهر الحکمه، سرگذشت خانم انگلیسی در هندوستان، سفرنامه خراسان، سفرنامه مازندران، روزنامه شرف، شمس المناقب، مرآت البلدان، مطلع الشمس و ...

پس از پیش گفتار ناشر و سخن مولف کتاب در سه بخش نگاشته شده است:

از تولد تا هنر

کارنامه آرایه گری

پس از هنرورزی

پایان بخش کتاب نیز پی نوشت و تصویرها است.