استاد حائری (ره) و جلد پنجم فهرست نسخ خطی کتابخانه مجلس

فهرست پربار و پرمطلب جلد پنجم از فهارس کتابخانه مجلس، از شاهکارهای فهرست‌نگاری است که به خامه استاد فقید حائری به رشته تحریر درآمد و به سال 1345 شمسی به چاپ رسید.

حضرت استاد در این اثر به معرفی بخشی از نسخ خطی کتابخانه مجلس در موضوعات کلام، منطق، فلسفه و برخی موضوعات دیگر از دو مقوله کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی پرداخته است. تتبّع عالمانه، واکاوی عمیق، نقد واقعی و منصفانه و معرفی دقیق این نسخ از منظر این شخصیت سترگ مرد حقیقتا شگفت‌آور و بی نظیر است و نمایانگر احاطه و تسلط آن مرحوم به فلسفه، کلام، منطق و تاریخ  فیلسوفان و متکلمان مسلمان در طول تاریخ است.

 اغراق نیست اگر بگوییم مجموعه مطالب و گزارشات ایشان در این جلد کاملاً آموزنده و راهنما و راهگشای پژوهشگران در حوزه فلسفه و کلام است. جلد پنجم از فهرست کتابخانه مجلس و سایر مجلداتی که توسط ایشان نوشته شده، الگویی شایسته  برای فهرست‌نگاران در کار فهرست‌نویسی گنجینه‌های خطی است.

 مرحوم استاد حائری در مقدمه جلد پنجم می‌نویسد: «... مجلد حاضر با رعایت دقیق و کامل اصول کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی در دو بخش کلام و فلسفه و به روش تحلیلی و تحقیقی و با اعتماد نکردن بر نوشته سرلوح‌های نسخه‌ها و سخن‌های نسخه‌شناسان و با کوشش بسیار در تهیه مدارک نوشته شده...».

 مراجعه مکرر به منابع کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی و فهارس نسخ خطی داخل و خارج کشور و دیگر منابع مربوطه نیز از ویژگی‌های فهرست‌نویسی مرحوم استاد حائری است که به وفور در این فهرست و سایر فهارس نوشته شده توسط ایشان  مشاهده می‌گردد.

 به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقی.

 تهیه مطلب: محمود نظری (فهرست‌نویس و مصحّح نسخ خطی کتابخانه مجلس)

منبع:‌ کتابخانه مجلس